Door: Peter van der Heijden

Pasen is een typisch lentefeest. In de natuur komt alle leven tot nieuwe bloei. Pasen is ook het belangrijkste feest voor het Christendom. Op Goede Vrijdag wordt Jezus aan het kruis vermoord, om op eerste Paasdag uit de dood op te staan. Het is de viering van de wedergeboorte, de overwinning van het leven op de dood, van het licht op de duisternis. Geen kleinigheid voor christenen.

De middeleeuwen en daarmee het werk van de gebroeders Van Lymborch, wordt gedomineerd door het christelijk geloof. Het lijdensverhaal van Christus speelt daarin vanzelfsprekend een prominente rol. In een serie van zes levendige en paginagrote miniaturen in de Très Riches Heures wordt het verhaal op een zeer innovatieve en dramatische manier verteld.

Het begint met een mysterieuze nachtscene in het hof van Getsemane, de tuin aan de voet van de Olijfberg, waarin Christus aureool als een zon tussen de sterren de nachthemel verlicht. Als je heel goed kijkt zie je dat in de stralen al een voorafspiegeling van de drie kruizen van Golgotha zichtbaar zijn. Vallende sterren en de toortsen van een paar in zwijm gevallen soldaten geven het geheel een spannende diepte. Het is de nacht dat Jezus wordt verraden en uitgeleverd. Lijdzaam overdenkt hij zijn lot.

De volgende dag wordt Jezus afgevoerd naar het paleis van Pilatus. Christus staat haast onbewogen tussen een groep opgewonden soldaten en omstanders. Je hoort bijna het geschreeuw van de uitzinnige massa. Op dezelfde serene wijze ondergaat hij de martelingen onder het toeziend oog van de Romeinse prefect Pilatus.

Op een dubbele pagina wordt Christus op de trappen van het paleis naakt aan het volk getoond en onder hoorngeschal afgevoerd, waarna hij zeulend met het kruis vol compassie moet toezien hoe zijn moeder Maria bedreigd wordt door een onbeschofte soldaat met een knots.

Tijdens Christus kruisdood zien we gelijktijdig een zon- en maansverduistering. Alleen God en het hoofd van Christus zijn nog omkranst met licht. Het is het moment van het goddelijk sterven. Het is volbracht.